Collectief ontslag

Een ontslag wordt beschouwd als een ‘collectief ontslag’:

  • als de reden van het ontslag niets te maken heeft met de individuele geschiktheid of het presteren van de werknemers, en
  • als tijdens een periode van 60 dagen een bepaald aantal werknemers wordt ontslagen. Dit aantal hangt af van de grootte van de onderneming.

Het begrip collectief ontslag komt voor in verschillende reglementeringen, en de invulling ervan is niet altijd identiek. In de Belgische reglementering onderscheiden we drie verschillende definities, naargelang het gaat over:

Informatie- en consultatieprocedure (CAO 24)

Voor de informatie- en consultatieprocedure bepaalt de volgende berekening of het om een collectief ontslag gaat:

Gemiddeld aantal werknemers van de onderneming in het kalenderjaar voor het ontslag Minimum aantal werknemers dat wordt ontslagen over een periode van 60 dagen
Meer dan 20 en minder dan 100 werknemers Ten minste 10 werknemers
Ten minste 100 en minder dan 300 werknemers Ten minste 10% van het aantal werknemers
Ten minste 300 werknemers Ten minste 30 werknemers

Bij een collectief ontslag moet de werkgever welbepaalde procedures volgen. Zo moet hij:

  • vooraf de vertegenwoordigers van de werknemers inlichten,
  • de vertegenwoordigers van de werknemers raadplegen,
  • de directeur van de gewestelijke tewerkstellingsdienst (VDAB, FOREM, Actiris of ADG) op de hoogte brengen van de plannen voor een collectief ontslag, en
  • een kopie van deze informatie aan de FOD WASO bezorgen.

Als de werkgever deze informatie- en raadplegingsprocedures niet volgt, moet hij de arbeidsovereenkomst voortzetten en de lonen blijven uitbetalen.

Aanbeveling nr. 28 van de Nationale Arbeidsraad:

In uitvoering van het interprofessioneel akkoord 2017-2018 heeft de Nationale Arbeidsraad zich gebogen over de problematiek van de herstructureringen.

In dat kader hebben de sociale partners de aanbeveling nr. 28 geformuleerd die gericht is aan de paritaire comités en de ondernemingen op het vlak van de herstructureringen. De concrete aanbevelingen aan de paritaire comités en de ondernemingen betreffende herstructureringen kunnen worden teruggevonden in de aanbeveling nr. 28. Deze aanbeveling heeft tot doel de kwaliteit te verbeteren van de besprekingen tussen de werkgever en de werknemersvertegenwoordigers in geval van een onderneming in herstructurering, en dit in het belang van alle betrokken partijen.

Meer precies worden twee aanbevelingen geformuleerd:

  1. aanbeveling voor een kwalitatieve en efficiënte informatie-consultatie en
  2. aanbeveling met betrekking tot de mee te delen informatie met betrekking tot mede-contractanten (onder meer onderaannemers, dienstverleners).

Stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag en tewerkstellingscel

Het begrip collectief ontslag is ook van belang in de reglementering over het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag en tewerkstellingscellen. Hier wordt het begrip op de volgende manier bepaald:

Gemiddeld aantal werknemers van de onderneming in het kalenderjaar voor het ontslag Minimum aantal werknemers dat wordt ontslagen over een periode van 60 dagen
Minder dan 12 werknemers Ten minste 50% van het aantal werknemers
Meer dan 11 en minder dan 21 werknemers Ten minste 6 werknemers
Meer dan 20 en minder dan 100 werknemers Ten minste 10 werknemers
Meer dan 100 werknemers Ten minste 10% van het aantal werknemers

Vergoeding (cao 10)

Bij een collectief ontslag moet de werkgever ook een bijzondere vergoeding uitbetalen aan de werknemers. Hier wordt een collectief ontslag als volgt berekend:

Gemiddeld aantal werknemers van de onderneming in het kalenderjaar voor het ontslag Minimum aantal werknemers dat wordt ontslagen over een periode van 60 dagen
20 tot 59 werknemers Ten minste 6 werknemers
Vanaf 60 werknemers Ten minste 10% van het aantal werknemers

Bevoegde instantie

FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg

Algemene Directie Arbeidsrecht en juridische studiën
Telefoonnummer: 02.233.41.11
E-mail: ajs@werk.belgie.be
Bevoegdheden: arbeidsovereenkomsten, organisatie van de arbeid en arbeidsduur, informatie en raadpleging van de werknemers, overgang van ondernemingen, tewerkstellingscel, outplacement in het kader van de tewerkstellingscel, paritaire leercomités, hulp bij tewerkstelling

Wetgeving